Een belangrijke mijlpaal voor direct verzekerde pensioenregelingen!

Algemene regels

Een belangrijke regel is dat er vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe wetgeving (verwacht 1 januari 2022) geen nieuwe pensioenregelingen kunnen worden overeengekomen met een progressieve (stijgende) actuariële premie.

Alle pensioenregelingen moeten verder per 1 januari 2026 voldoen aan de nieuwe fiscale regels, waarbij er voor iedere deelnemer een vlakke premie wordt ingelegd en de hoogte van de uitkering niet meer van tevoren vast staat.

Er geldt echter een aantal uitzonderingen waarbij de vlakke premie voor de bestaande deelnemers niet hoeft te worden geïntroduceerd en de facto de huidige regeling kan worden voortgezet als de werkgever dat met de werknemers afspreekt.

Wat betekent het voor bestaande middelloonregelingen (uitkeringsovereenkomsten) bij een verzekeraar?

Alle bestaande middelloonregelingen moeten premievrij worden gemaakt en worden omgezet in een premieovereenkomst.
Voor bestaande uitkeringsovereenkomsten, het gaat dan om 375.000 [bron 1]Memorie van toelichting Wet toekomst pensioenen16 december 2020 werknemers, geldt dat werkgever en werknemers nu ook meer tijd krijgen om de regeling aan te passen. Tot uiterlijk 1 januari 2026 krijgen zij, net als bestaande premieregelingen, de tijd om te besluiten of ze gebruik willen maken van het overgangsrecht. Het overgangsrecht is toegezegd, zodat bestaande deelnemers minder last ondervinden van de effecten van de transitie. Het overgangsrecht houdt in dat voor 1 januari 2026 werkgevers in samenspraak met de OR kunnen kiezen uit twee regelingen:

1. Een pensioenregeling met een leeftijdsafhankelijke staffel waarbij de premie stijgt naarmate de deelnemers ouder worden (huidige situatie) of
2. Een pensioenregeling met één vlakke premie.

Een voorwaarde is wel dat de pensioenregeling van kracht is op de dag voorafgaande aan de inwerkingtreding van de nieuwe regels (verwacht 1 januari 2022). Dit is gunstig voor bestaande uitkeringsovereenkomsten, omdat deze vaak zijn afgesloten bij een verzekeraar voor een periode van 3 tot 5 jaar.

Samenvattend kan worden gesteld dat een bestaande middelloonregeling die is ondergebracht bij een verzekeraar in het kader van het Pensioenakkoord gelijk geschakeld wordt aan een bestaande premieregeling. Voor alle nieuwe werknemers die na 1 januari 2026 in dienst treden gaat echter wel de vlakke premie gelden. Om ongelijkheid te voorkomen is het goed denkbaar dat de werkgever met u de dialoog aan wil gaan om toch te komen tot één vlakke premie voor alle werknemers. Hoe hoog is dan die vlakke premie? Is de premie evenwichtig en welke onderbouwing geeft de werkgever? Zou compensatie voor achteruitgang onderdeel moeten zijn van de overstap? Allemaal belangrijke vragen die in het transitieplan moeten worden beantwoord.

Ga daarom op tijd de dialoog aan over wat hier de plannen zijn van de werkgever.

Wat betekent dat voor bestaande beschikbare premieregelingen?

Ook voor bestaande beschikbare premieregelingen, het gaat dan om 1.385.000 [bron 2]Memorie van toelichting Wet toekomst pensioenen 16 december 2020 werknemers, geldt dat werkgever en werknemers tot uiterlijk 1 januari 2026 de tijd krijgen om te besluiten of ze gebruik willen maken van het overgangsrecht. Hierbij gelden dezelfde keuzes als bij de bestaande middelloonregelingen.

1. Een pensioenregeling met een leeftijdsafhankelijke staffel waarbij de premie stijgt naarmate de deelnemers ouder worden. (huidige situatie) of
2. Een pensioenregeling met een vlakke premie.

Ook hier is er in principe geen wettelijke aanleiding om de pensioenregeling aan te passen. Net als bij de hierboven beschreven middelloonregeling is het echter denkbaar dat de werkgever overweegt over te stappen naar één vlakke premie voor alle werknemers. Ga daarom op tijd de dialoog aan over wat hier de plannen zijn van de werkgever.

Nabestaandenpensioen

In het Pensioenakkoord staat dat het nabestaandenpensioen standaard goed geregeld moet zijn. Dat is nu niet altijd het geval. Dat komt doordat er nabestaandenpensioen is op opbouw- maar ook op risicobasis. Dat maakt het onoverzichtelijk voor deelnemers en hun partners. En het vergroot de kans dat er voor een nabestaande geen of onvoldoende pensioen geregeld is bij baanwisseling, werkloosheid of echtscheiding. Deze maatschappelijk onwenselijke situatie wordt nu rechtgezet.

Er wordt nu veelal onderscheid gemaakt tussen de uitkering bij overlijden tijdens het dienstverband en die bij overlijden na pensionering. Bij het overlijden na de pensioendatum is het nabestaandenpensioen op opbouwbasis en doen zich minder problemen voor. De partner is vaak zelf al gepensioneerd en krijgt daardoor een AOW-uitkering. Daar bovenop is er vaak sprake van een opgebouwd partnerpensioen van 70% van het ouderdomspensioen. Dit blijft zo.

Bij overlijden vóór pensionering is een groot deel van het nabestaandenpensioen geregeld op risicobasis. Dat wil zeggen dat er een risicoverzekering is die alleen dekking biedt tijdens het dienstverband. De hoogte van dit partnerpensioen op risicobasis is nu veelal gekoppeld aan het aantal (toekomstige) dienstjaren bij de huidige werkgever. Bij het wisselen van baan, werkloosheid en scheiden vervalt deze verzekering en is er niets geregeld voor deze jaren. Dat is ongewenst.

Uniformiteit plus uitbreiding van de dekking

De oplossing daarvoor is meer uniformiteit. Alle pensioenregelingen krijgen, indien een partnerpensioen wordt toegezegd, een partnerpensioen op risicobasis indien overlijden plaatsvindt vóór pensionering. De hoogte daarvan kan verschillen en wordt naar verwachting [bron 3]De beoogde wijzigingen worden meegenomen in het aanstaande wetstraject ter verbetering van het tweede pijlerpensioenstelsel fiscaal maximaal 50% van het pensioengevend salaris van de deelnemer bij overlijden. Dit kan in veel situaties zorgen voor hogere uitkeringen. Dat komt doordat er geen franchise van het pensioengevend salaris af gaat. Er wordt dus geen rekening meer gehouden met een eventuele Anw-uitkering. Ook is het partnerpensioen niet meer afhankelijk van hoe lang iemand in dienst was. Deze veranderingen moeten voor iedereen een adequaat partnerpensioen opleveren bij overlijden vóór pensionering. Daarnaast wordt de dekking uitgebreid zolang sprake is van een WW-uitkering. Daarna is het voor maximaal drie jaren mogelijk om op vrijwillige basis het partnerpensioen voort te zetten.

Heeft u al keuzes gemaakt over de keuzevrijheid!?

Naast bovenstaande verdere uitwerkingen van het Pensioenakkoord zijn er al enkele nieuwe regelingen die nu voor liggen in de Eerste Kamer en die binnenkort van kracht gaan worden

Per 1 januari 2021 (mogelijk met terugwerkende kracht) kunnen werkgevers werknemers fiscaal gunstig met vervroegd pensioen laten gaan. Hierbij worden werkgevers vrijgesteld van fiscale boetes. Ook kun je extra weken belastingvrij sparen voor verlof. Met deze regelingen wordt eerder stoppen met werken financieel aantrekkelijker gemaakt. Daarnaast is het per 1 januari 2022 mogelijk om maximaal 10% van het opgebouwde pensioen te laten uitkeren. Dit bedrag kunnen deelnemers dan vrij besteden, maar behoeft wel aandacht in verband met de lagere uitkering die voor de resterende levenslange uitkering dan resteert.

Er komen dus steeds meer onderwerpen bij waar u als OR over moet nadenken. Wees goed voorbereid en zorg dat u stap voor stap geïnformeerd wordt.

Transitie(plan) & medezeggenschap

Medezeggenschap speelt een belangrijke rol in de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel. De effecten van de overstap moeten door de werkgever in kaart worden gebracht via het transitieplan. Een extra document dat moet worden aangeleverd door de werkgever, zodra de werkgever de OR om instemming vraagt voor een wijziging van de pensioenregeling.

Zorg ervoor dat u tijdig betrokken raakt bij de invulling van het transitieplan en wijs de werkgever erop om aandacht te vragen voor de belangen van uw achterban.

Input vanuit de medezeggenschap!

De minister vindt dit een belangrijke fase en nodigt iedereen uit, dus ook medezeggenschapsraden, om suggesties aan te dragen voor verbeteringen van de nu voorliggende wetswijzigingen, voordat het voorstel richting de Tweede Kamer wordt gestuurd. Via een brede consultatie wordt het maatschappelijk draagvlak vergroot.

Mochten er vragen zijn of wilt u klankborden met een expert over de inhoud en gevolgen van deze Wet Toekomst Pensioenen? Vertel het ons, wij luisteren naar uw verhaal!